Trong lĩnh vực lập trình, có rất nhiều kiến thức và thông tin khác nhau mà chúng ta cần tìm hiểu và nắm bắt. Việc hiểu đầy đủ và chính xác mọi kiến thức cần thiết giúp chúng ta ngày càng trở thành những lập trình viên giỏi. Tìm hiểu về Clean Code là gì là một trong những thông tin không thể bỏ qua. Hãy cùng Ngọc Thắng khám phá chi tiết qua bài viết dưới đây.

Clean code là gì?

Trước khi trả lời cho câu hỏi tại sao thì chúng ta cần phải hiểu như thế nào là clean code trước, vì chỉ khi hiểu được khái niệm thì chúng ta mới biết tại sao nó quan trọng.

Clean code là gì?
Clean code là gì?

Clean code nếu dịch ra thì có nghĩa là “mã nguồn sạch”, nhưng hiểu một cách đơn giản thì clean code bao gồm: cách tổ chức mã nguồn, cách triển khai mã nguồn sao cho khoa học, dễ hiểu và đem lại hiệu năng cao cho chương trình.

Việc áp dụng clean code không khó, nhưng áp dụng làm sao cho đúng và chuẩn thì lại là một câu chuyện khác. Chính vì vậy mà việc nắm được, hiểu và biết cách áp dụng clean code sẽ khiến cho mã nguồn tốt hơn rất nhiều.

Đặc điểm của clean code là gì?

Dưới đây là một số đặc điểm quan trọng của clean code:

Dễ đọc hiểu

Clean code phải dễ đọc, dễ hiểu và không gây hiểu lầm về mục đích và ý nghĩa. Cụ thể, clean code phải giúp người đọc hiểu được các khía cạnh như:

  • Cách vận hành của các ứng dụng
  • Sự tương tác giữa các object (đối tượng)
  • Vai trò, chức năng của mọi class (lớp)
  • Chức năng của tất cả method (phương thức)
  • Mục đích của mỗi expression (biểu thức) và biến (variable)

Dễ thay đổi

Khi tiến hành thực hiện các thay đổi trên code thì các chức năng gốc vẫn phải đảm bảo các hoạt động diễn ra bình thường. Để đáp ứng được những điều đó, code phải đáp ứng các tiêu chí sau:

  • Class và method phải được khai báo gần, nhỏ và chỉ có một chức năng duy nhất
  • Class phải có open API (Open application programming interface – giao diện lập trình ứng dụng mở) rõ ràng, ngắn gọn
  • Chức năng của class và method phải hoạt động bình thường và có thể dự đoán được
  • Dễ kiểm tra code, đã có sẵn hoặc dễ viết test case của component testing (kiểm thử thành phần)
  • Người đọc có thể dễ dàng hiểu được và thay đổi test

5 lý do cần phải viết clean code

Mục tiêu của dev là tối đa hóa ROI (return on investment – lợi tức đầu tư) cho chủ dự án. Để đáp ứng mục tiêu đó, họ phải giảm thiểu tối đa chi phí xây dựng, bảo trì phần mềm. Không chỉ vậy, dev còn phải tối đa hóa lợi ích mà phần mềm mang đến cho user (người dùng). Đây cũng chính là lúc code sạch trở nên cực kỳ hữu ích.

Với code sạch, dev có thể tăng giá trị tổng thể và giảm chi phí tổng của phần mềm. Tất cả đều nhờ vào những đoạn code đơn giản, dễ đọc, dễ hiểu, dễ test và dễ bảo trì. Có thể thấy rằng giá trị kinh tế của việc đầu tư vào code sạch là tương đối lớn. Để Got It phân tích cụ thể để bạn thấy nhé!

5 lý do cần phải viết clean code
5 lý do cần phải viết clean code

Đơn giản hóa phần mềm với clean code

Mỗi đoạn code mà dev viết ra đều tạo thêm ít nhất một lỗi tiềm ẩn cho phần mềm. Bằng cách viết code đơn giản, phần mềm sẽ chỉ gồm có các đoạn code cần thiết mà thôi. Nhờ đó, dev có thể viết code chất lượng hơn và giải quyết lỗi phát sinh nhanh hơn.

Dev có thể phân tích clean code dễ dàng

Để nâng cấp một đoạn code thì dev cần phải xác định được đoạn code đó dễ dàng, nhanh chóng. Do đó, trên thực tế, dev sẽ dành nhiều thời gian để đọc, phân tích code hơn là viết code. Với đặc tính dễ đọc, code sạch sẽ giúp giảm thiểu tối đa quãng thời gian phân tích code này. Việc này giúp dev có thể dành thời gian để làm việc khác giúp tăng giá trị phần mềm.

Clean code giúp giảm thiểu rủi ro có lỗi

Nhờ có code sạch, dev sẽ cắt giảm được lượng thời gian cần thiết để hiểu phần mềm sâu hơn. Qua đó, dev sẽ biết phải làm gì để nâng cấp, sửa đổi, hay gỡ lỗi phần mềm nhanh hơn.

Ngoài ra, các dev mới vào nhóm cũng cần phải hiểu code thì mới được tham gia vào dự án. Với bộ nguyên tắc chung để code sạch, họ có thể hiểu ý nghĩa của code dễ hơn rất nhiều. Từ đó, code sạch sẽ giảm thiểu rủi ro xảy ra bất cứ sai sót, lỗi hay hiểu lầm nào.

Nhờ clean code, debug chỉ là chuyện nhỏ

Để sửa lỗi, điều đầu tiên là dev phải hiểu được lỗi cũng như đoạn code gây ra lỗi đó. Với đặc tính dễ đọc hiểu, code sạch sẽ giúp quá trình này diễn ra nhanh chóng, dễ dàng hơn. Dev có thể đọc code tìm ra nguyên nhân ngay lập tức mà không cần phải chạy debug (gỡ lỗi).

Hơn nữa, nhờ code sạch dễ thay đổi, dev có thể vá lỗi mà không ảnh hưởng đến phần mềm. Thông qua đó, phần mềm sẽ được cải thiện chất lượng code và giảm số lượng lỗi tiềm ẩn. Tất cả các yếu tố này đều giúp tăng ROI của dự án phần mềm.

Clean code tối ưu hóa việc bảo trì

Ở đây, bảo trì phần mềm không phải và không liên quan đến việc sửa lỗi. Thực ra, nó là quá trình nâng cấp phần mềm với tính năng mới hoặc thay đổi tính năng cũ. Bất kỳ phần mềm nào cũng cần có thêm tính năng hoặc thực hiện những điều chỉnh nhất định.

Tuy nhiên, nếu quá trình này xảy ra vấn đề sẽ khiến dự án bị đội thêm chi phí. Theo thời gian, chi phí bảo trì phần mềm sẽ ngày càng phình to ra. Bằng code sạch dễ bảo trì, phần mềm sẽ được nâng cấp, thay đổi dễ dàng và ít tốn kém. Đây là một trong các giá trị kinh tế tiềm ẩn lớn nhất mà code sạch mang lại. Nó giúp dev hạn chế tối đa một trong những chi phí tốn kém nhất của dự án phần mềm.

Yếu tố chính ảnh hưởng tới Clean code

Yếu tố chính ảnh hưởng tới Clean code
Yếu tố chính ảnh hưởng tới Clean code

Có nhiều yếu tố khác nhau ảnh hưởng tới Clean code. Tuy nhiên trong đó thì cơ bản và tiêu biểu nhất chính là:

  • Định danh: Yêu cầu với biến, hàm, lớp hay package phải súc tích, đơn giản, dễ hiểu và thể hiện được ý nghĩa. Tuyệt đối không sử dụng những tên chung chung, khó hiểu hay dễ gây hiểu lầm.
  • Hàm: Yêu cầu đối với hàm khi đặt không quá dài, không làm nhiều nhiệm vụ khác nhau, và không có quá nhiều tham số. Đặc biệt, không nên quá lạm dụng ghi chú và sử dụng ghi chú không đúng mục đích.
  • Định dạng mã nguồn – Format: đây chính là các khoảng cách lùi đầu dòng.
  • Thiết kế và kiến trúc tồi: nó khiến quá trình mở rộng hay thay đổi theo yêu cầu thực tế gặp nhiều khó khăn.
  • Thiếu đi các bản kiểm thử: nó ảnh hưởng tới việc không đảm bảo được độ ổn định, chất lượng của mã nguồn.

Clean code có những vai trò, ý nghĩa quan trọng trong phát triển dự án, phát triển phần mềm. Việc tìm hiểu những thông tin, có kiến thức về Clean code đồng thời áp dụng thích hợp giúp phát triển sản phẩm của từng nhóm, từng doanh nghiệp được thực hiện tốt, hiệu quả, thống nhất và được đánh giá cao ở sự chuyên nghiệp.

Lời kết

Nếu bạn muốn biết rõ hơn về clean code là gì hãy liên hệ trực tiếp với các đơn vị thiết kế website chuyên nghiệp để được hỗ trợ và tư vấn chi tiết. Một trong số những đơn vị uy tín và đáng được kể là Ngọc Thắng mà bạn không nên bỏ qua.

5/5 - (1 bình chọn)